به راست، راست!

برخی از تحلیل گران (به ویژه پادشاهی خواهان و متفکران راست) شورش مردم ایران را در سال 57 نشان دهنده ی درک غلط ملت می دانند؛ من تا این جای قضیه با آنان موافقم و معتقدم اتقلاب 57، آنتی تز اتقلاب مشروطه و ضدّ، و روی دیگر سکه ی انقلاب مشروطه بود. اگر انقلاب مشروطه روبه غرب داشت و برای استقرار ارزش‌های جهان مدرن می کوشید، انقلاب اسلامی، ضد غرب، سکولاریسم و خواهان نابودی آموزه های مدرن و استقرار ارزش‌های دینی و کهن ِ استبدادی بود (بنا بر این با قصه ی دزدیده شدن انقلاب موافق نیستم).

گفتم که تا این جای کار من با تحلیل گران راست موافقم، اما با تتیجه ی اخلاقی یی که آنان می گیرند سر سازگاری ندارم. عموم سخنوران پادشاهی خواه پس از آن که به فریب خوردن و عدم شناخت درست مردم از ماهیت حکومت اسلامی اشاره می کنند، سیل صفات مذموم را نثار ملت ایران می کنند و آن حرکت ناصحیح را به حیطه ی اخلاق می‌کشند و از جنبه ی اخلاقی داوری می کنند؛ مثلاً می گویند که مردم ایران، ناسپاس و بی شعور هستند. نمک می خورند و نمکدان می شکنند؛ آماده اند تا فریب بخورند. سطحی و ساده لوح هستند و از درک عمق وقایع عاجزند. همه ی این‌ها را می‌گویند و بعد جالب است که از مردم می‌خواهند که به خیابان‌ها بریزند، انقلاب کنند و جمهوری اسلامی را سرنگون کنند!

خب اگر چنین است یعنی اگر بنا را بر این پایه بگذاریم که ملت ایران ذاتاً احمق و گمراه و فریب خورده و ناسپاس هستند از کجا معلوم است که انقلاب آینده ی آن‌ها اقدامی غلط و تشخیصی نادرست نباشد؟! ـ بگذریم که انتساب صفت «ناسپاس» به مردمی که مالکان حقیقی کشور هستند و حاکمان باید حقوق بگیر و خادم آن‌ها باشند، به هیچ وجه آزادی خواهانه و لیبرالیستی نیست و گویای ذهنیتی قیم مآبانه، رعیت پرور و ارباب مدار است.

کسانی که حس گناه را به مردم القاء می کنند متوجه ویرانگری اثر کار خود نیستند؛ اینکه اصولاً اگر خطای انسانی را که امری طبیعی است به حوزه ی عمل اخلاقی ببریم تا با ایجاد حس گناه و شرمندگی و هیجان به خواسته ی خود نزدیک شویم، در نتیجه عقلانیت و جسارت دست زدن تجربه‌های نو را که لازمه ی پرورش عقل است کمرنگ می کنیم. ضمن اینکه در موضوع مورد بحث اشکال منطقی هم وجود دارد. اشکال منطقی عبارت است از اینکه اگر ملت ایران ذاتاً از تشخیص درست و نادرست عاجز است چگونه می‌توان از او انتظار داشت که در آینده تصمیمی درست و رهایی بخش بگیرد؟

ممکن است کسی بگوید که این سرزنش فقط مقطع انقلاب را شامل می‌شود یعنی پادشاهی خواهان، مردم ایران را فقط در آن مقطع از تاریخ ایران گناهکار می دانند. آن وقت است که باید آنان را به مسوولیت ناپذیری متهم کرد و پرسید آیا هر تقصیر فقط یک مقصر دارد؟! این‌گونه نیست. در یک اشتباه بزرگ به بزرگی انقلاب 57 طرف‌های متعدد وجود دارد؛ نمی‌توان از زیر بار مسوولیت و لغزش های دیروز خود شانه خالی کرد؛ هیچ چیز را به گردن نگرفت و همه ی دیوارها را بر سر یکی از طرف‌ها (که اتفاقاً دیوارش از بقیه کوتاه‌تر است) خراب کرد.

وقت آن است که پادشاهی خواهان، مسوولیت پذیری را یاد بگیرند و از عالم و آدم طلبکاری نکنند.

سرانگشت