۱۳۸۶ شهریور ۳, شنبه

فقه ِ پویا

اگر یادتان باشد در سال های ِ اول ِ انقلاب گوشت ِ ماهی ِ اوزون برون حرام اعلام شد ، تا این که صیاد ِ جماران با کمک ِ تلسکوپ ِ الهی یک دانه فلس بر بدن ِ ماهی ِ بیچاره و احتمالاً روی ِ هرچه نه بدترش پیدا کرد و گوشت ِ حیوان ِ بخت برگشته را حلال اعلام کرد . می گویند کمی بعد از فتوای ِ خمینی در دستگاه ِ الهی ولوله افتاد . اوضاع ِ بهشت و جهنم در هم ریخت و عرش ِ خدا خر تو خر شد . هر روز تعداد ِ زیادی وسیله ی ِ نقلیه نزدیک ِ نگهبانی ِ جهنم می ایستادند ، عده ای را سوار می کردند و به بهشت می بردند . یک نفر که شاهد ِ ماجرا بود، پرسید : داستان ِ این افراد که از جهنم به بهشت می برند چیست ؟ جواب دادند: این ها در دنیا کباب ِ اوزون برون خورده بودند و به همین دلیل راهی ِ جهنم شده بودند . حالا که اوزون برون حلال شده، دارند آن ها را به بهشت می برند . شخص ِ کنجکاو بیرون ِ نگهبانی ِ جهنم عده ی ِ دیگری را دید که خیلی نگران بودند و مرتب با تلفن به بستگانشان در دنیا زنگ می زدند و خبری را پیگیری می کردند . آن ها را نشان داد و پرسید : این افراد چرا اینقدر نگرانند ؟ چرا آن ها را سوار نمی کنند و از جهنم نمی برند ؟ گفتند : آن ها اوزون برون را با عرق ِ کشمش خورده اند . منتظرند ببینند فتوای ِ حلال شدن ِ عرق کی صادر می شود تا از جهنم خلاص شوند !
این مقدمه را گفتم تا یکی از دغدغه های ِ بزرگ ِ این روزهایم را با شما در میان بگذارم . در خبرها آمده بود که آیت الله یوسف ِ صانعی فتوا داده است که مردان در نماز جماعت می توانند به زن اقتدا کنند . بنابراین مردانی که پیش از این پشت ِ سر ِ زنی نماز خوانده اند ، عبادتشان مقبول ِ درگاه ِ الهی است و دیگر غصه ای ندارند . اما مشکل ِ من این است که در برخی نمازهای ِ جماعت به پیشنمازهای ِ دو جنسی اقتدا کرده ام که هنوز متاسفانه فتوایشان نرسیده و بد طوری بنده را پا در هوا گذاشته ... به نظر ِ شما آیت الله صانعی عرق را حلال اعلام می کند ؟!


سرانگشت

۱۳۸۶ مرداد ۳۰, سه‌شنبه

سگ و فقیه


ویلان سگی سیاهدل و هار و بد سگال
در کوچه ای گرفت کمین و بشد وبال

سگ چه سگی،تباهگن و ظالم و جسور
سگ چه سگی، به سنگدلی شهره و مثال

سگ چه سگی، فریب زن و سارق و مهیب
سگ چه سگی، پلیدوَش و قلدر و زغال

از حمله اش گریخت سپاه ِ گراز و گرگ
از هیبتش شکست شگرد و فن ِ شغال

آن کوچه ای که پیشترک پـُر ترانه بود
یکبارگی بگشت تهی از مقال و قال

در خانه ها شدند زن و بچه ها اسیر
کانون ِ ترس و لرز، دل و دیده ی ِ رجال

هرکس همی بخواست که از کوچه بگذرد
راهی دگر نداشت به جز بام و بر سفال

یا باید از نسار، شبح گونه می گذشت
نیمه شبی که ابر کلان بود و مه هلال

زین ماجرا شدند شماری ز ساکنان
آواره و مقیم در اطلال و در جبال

اما ز عابران ِ محل یک فقیه بود
کاندر محله داشت یکی از دو جین عیال !

یک شب هوس بکرد روَد پیش ِ آن پری
از باغ ِ جانفزاش خورد میوه ی ِ وصال

اما خبر نداشت که کلب ِ ستیزه جو
سلطان ِ برزن است ابا شوکت و جلال

از تیرگی بجست برون، راه ِ شیخ بست
تیره سگی که فاش بزد طعنه بر لیال

ناگه ز پشت ِ دربـَچه ها چشم ها بگفت:
"دندان ِ ارّه آخته شد بر تن ِ خلال !

بیچاره شیخ ِ زار شود تکه پاره زود
ناگفته واضح است سرانجام ِ این جدال "

لیکن جناب ِ شیخ به جای ِ فرار و ترس
اِستاد و سر گذاشت به گوش ِ ابو قتال

گفتا عبارتیش به نجوا و پچ پچه
ناگه ز جا رمید سگ ِ فتنه چون غزال

ترسان و عاجزانه دوید و فرار کرد
گه جانب ِ جنوب، گهی جانب ِ شمال

شرش ز ساکنان ِ محل محو و نیست شد
چندان که باد ِ تند ز جا برکند نهال

اهل ِ محل شگفت زده در طرب شدند
گویا رسیده اند به یک خواهش ِ محال

در کوچه آمدند به گرد ِ فقیه ِ پیر
از او به ذوق و شوق نمودند این سوال:

"کای مرد ِ حق! چه چیز بگفتی بدان دنی
کاین گونه بسته گشت بر آن عرصه و مجال ؟"

گفتا: "کلام ِ حق! که اگر راه سد کنی
فتوا دهم که گوشت ِ سگ بعد از این حلال!!"

ناگه یکی بگفت در آن جمع ِ هاج و واج
آن کو خرد بداشت به دور از تک ِ زوال

"زین رو بود فقیه، که هر شیخ و مجتهد
با هفت سگ فرو شود اندر یکی جوال !"


سرانگشت

بد سگال : بداندیش در اینجا بد طینت / تباهگن : مفسد / نسار : جایی که در آنجا آفتاب هرگز نتابد یا کم بتابد . / اطلال : جاهای ِ بلند از خانه های ِ ویران / کلب : سگ / ابا : با ، ابا شوکت و جلال : با شوکت و جلال / لیال : شب ها / آخته شدن : بیرون کشیدن و برهنه شدن ِ تیغ و هر چیز ِ تیز / دربچه : دریچه / اِستاد : ایستاد / ابوقتال : پدر ِ کشتار ؛ اشارتی است به جناب ِ سگ / دنی : پست / تک : حمله




















۱۳۸۶ مرداد ۱۷, چهارشنبه

بررسی ِ شتابزده ی ِ لبخند ِ باشکوه ِ آقای ِ گیل



" داوود : توی ِ این هوای ِ مه آلود و زیر ِ نگاه ِ بی نور ِ آقای ِ سورنا که پای ِ کاج، چمبه نشسته و داره جگربندشو می خوره ، آدم دو تا کار می تونه بکنه : یا همون کنار ِ استخر لوله ی ِ تفنگو بذاره توی ِ دهنش و تَـ ـ ـ ـق! درست مث این که یه اسانس ِ خنک توی ِ تن ِ آدم پخش شده باشه . یا این که نه ، با وقار ِ یه گیل ، یه گیل ِ دویست ساله آهسته روی ِ ریگ های ِ خیس قدم برداره و بیاد تو یکی از این مبلا فرو بره و شیر ِ نیمه گرمشو جرعه جرعه ... " *
اکبر رادی از معدود نمایشنامه نویسان ِ ایرانی است که می توان او را با بهترین درام نویسان ِ جهان مقایسه کرد و از این مقایسه سرافکنده نبود . او نویسنده ای کلاسیک است که همزمان خاطره ی ِ چخوف ، میلر و استریندبرگ را برایمان زنده می کند در حالی که هیچ کدام از آنها نیست و تنها اکبر رادی است ؛ نمایشنامه نویسی ایرانی و جهانی ؛ نویسنده ای موشکاف و هنرمند با چیرگی ِ شگفت انگیز بر نثر ِ فارسی .

لبخند ِ باشکوه ِ آقای ِ گیل از آثاری است که رادی در سال های ِ دور به پایان رسانده )دقیقاً تابستان ِ 1352( و امروز پس از مدت ها برای ِ دومین بار در تئاتر ِ شهر ِ تهران بر روی ِ صحنه رفته است . در لبخند ِ باشکوه ... با یکی از مهم ترین دلمشغولی های ِ رادی مواجه هستیم یعنی بررسی ِ زوال ِ اشرافیت . آقای ِ گیل، زمین دار ِ ثروتمندی است که بخش زیادی از آب و ملکش را در جریان ِ اصلاحات ارضی و انقلاب ِ سفید از دست داده و حالا پس از سالها احساس ِ شکست و انزوا دچار ِ سرطان ِ معده شده و در آستانه ی ِ مرگ قرار گرفته است . اما این ظاهر ِ مساله است . آنچه بیش از همه و شاید بیش از سرطان آقای ِ گیل را آزار می دهد وضعیت ِ خانواده ی ِ در حال ِ تلاشی ِ اوست . به عبارتی اگر آقای ِ گیل را نماد ِ اشرافیت ِ زمین دار به حساب آوریم ، امتداد ِ این اشرافیت در نسل ِ بعد و در فرزندانش نه ترکیب، بلکه تجزیه شده است و حاصل ِ این تجزیه در صحن ِ عمارت ِ اشرافی اینسو و آنسو پرسه می زند . فرزندان ِ آقای ِ گیل هرکدام مولفه ای از مولفه های ِ سازنده ی ِ اشرافیت را در خود دارند، منتها به صورت ِ تک بعدی . هیچ یک از آن ها جامع ِ اضداد نیستند و کلیت ِ اشرافیت را در وجود ِ خویش نمی سازند و بالا نمی برند . افسوس ِ آقای ِ گیل از جایی آغاز می شود که درمی یابد در دوران ِ جدید این عناصر ِ پراکنده ( فرزندانش ) نمی توانند گرد ِ هم بیایند و شکوه ِ گذشته را احیا کنند . زوال ِ خاندان ِ گیل از همین جا آشکار می شود .
بیرون از وجود ِ آقای ِ گیل ( = اشرافیت )، همه ی ِ همبسته هایش پرتوی از صفات ِ اویند . فروغ الزمان نماینده ی ِ تکبر و تدبیر ، نورالدین نماینده ی ِ سودپرستی و کاسبکاری، داوود ( شکارچی ) نماد ِ ستمگری و تعدی و فخری مظهر ِ خودنمایی . حتا جمشید پسر ِ تحصیل کرده و مغضوب ِ آقای ِ گیل که اندیشه های ِ چپ گرایانه دارد ثمره ی ِ وجود ِ اوست . خانواده ی ِ اشرافی مثل ِ هر واحد ِ دیگر ، ضد ِ خودش را در دل پرورده است . جالب این که گیلانتاج همسر ِ آقای ِ گیل سال ها پیش و به هنگام ِ زایمان ِ آخرین فرزندش مهری دچار جنون شده و اکنون مایه ی ِ عذاب ِ خانواده است . مهری نقاش و هنرمند از آب درآمده که گویای ِ وجه ِ زیباشناسانه ی ِ اشرافیت است و نیز تمثیل ِ زایش ِ هنر از بطن ِ جنون .

در آخرین روزها آقای ِ گیل به صرافت در می یابد آنچه در خانواده ی ِ او غایب است روح ِ حیات و خون ِ گرم ِ زندگی است . بنابراین در آخرین خیز ِ خود به سوی ِ زندگی و البته به ترفند ِ پسرش داوود تصمیم می گیرد با طوطی، رعیت ِ زیبا و جوانش ازدواج کند تا از نگاه ِ خود با آمیزش ِ عظمت ِ فرادستان و سرزندگی ِ فروپایگان ، نسلی تازه و زنده به وجود آورد . آقای ِ گیل به آرزویش نمی رسد چرا که مرگ رشته ی ِ آرزوهایش را پاره می کند و عرصه را به تک بعد های ِ وجود ِ او ( فرزندانش ) می سپارد .
واضح است که بعد از مرگ ِ آقای ِ گیل این مجموعه ی ِ ناهمگن چندان پایدار نمی ماند . طبق ِ وصیت نامه ی ِ آقای ِ گیل ، جمشید از خانواده طرد می شود ، انگشتر و تسبیح ِ موروثی که نشان دهنده ی ِ تداوم ِ اقتدار ِ خانواده است به داوود ِ سودایی می رسد و خانه و باغ نصیب ِ فروغ الزمان می شود تا پیوند ِ دیرین ِ زن و زمین برقرار بماند . اما این تمهید ِ آقای ِ گیل هم برای ِ جلوگیری از فروپاشی ِ خانواده جواب نمی دهد . داوود ، نماینده ی ِ اقتدار ِ اشرافیت پس از مرگ ِ پدر، نخست به طوطی تجاوز می کند و بکارتش را بر می دارد ـ تا امکان ِ هرگونه رابطه ی ِ زاینده و عادلانه بین ِ اشرافیت و مردم از میان برود ـ و سپس در کنار ِ استخر ِ باغ، لوله ی ِ تفنگ را در دهانش می گذارد و خودکشی می کند . گویا داوود تنها برای ِ این زنده مانده بود که لکه ی ِ ننگی بر دامان ِ شرافت ِ رعیت بگذارد .
در صحنه ی ِ پایانی ِ نمایشنامه، تالار ِ بزرگ خالی است و تنها جنون ( گیلانتاج ) است که در صحن ِ خانه حضوری زنده و محسوس دارد . جنون ، همان عنصر ِ هول انگیزی که هرکدام از افراد ِ خانواده سهمی از عطای ِ مادرانه ی ِ او برگرفته اند !


بعد از تحریر 1 : این نمایشنامه در اجرای ِ صحنه ای دچار ِ برخی جرح و تعدیل ها شده است که در شرایط ِ خفقان بار ِ دولت ِ فعلی که وزارت ِ ارشادش به همراه دادگستری و وزارت ِ اطلاعات و باقی ِ عمله ی ِ سرکوب هر روز روزنامه ای را می بندد و کتابی را جمع می کند و فیلمی را می خواباند، این جرح و تعدیل ها قابل ِ درک است .
بعد از تحریر 2 : متاسفانه با خبر شدم که اخیراً اکبر رادی به بیماری ِ سرطان ِ مغز ِ استخوان مبتلا شده و در حال ِ معالجه و شیمی درمانی است . برای ِ رادی ِ بزرگ آرزوی ِ تندرستی می کنم .


سرانگشت

* از متن نمایشنامه ی ِ لبخند ِ باشکوه ِ آقای ِ گیل . سایر ِ نمایشنامه های ِ رادی به ترتیب ِ زمانی عبارتند از : روزنه ی ِ آبی / افول / مرگ در پاییز / از پشت ِ شیشه ها / ارثیه ی ِ ایرانی / صیادان / در مه بخوان / هاملت با سالاد ِ فصل / منجی در صبح ِ نمناک / پلکان / تانگوی ِ تخم مرغ ِ داغ / آهسته با گل ِ سرخ / شب روی ِ سنگفرش ِ خیس / آمیز قلمدون / باغ ِ شب نمای ِ ما / ملودی ِ شهر ِ بارانی / خانمچه و مهتابی / شب بخیر جناب ِ کنت / پایین ، گذر ِ سقاخانه .

۱۳۸۶ مرداد ۱۴, یکشنبه

با من به قمی آباد بیایید

قمی آباد، بیخ ِ گوش ِ تهران خوابیده . کمتر از سی کیلومتر با پایتخت ِ حکومت ِ اسلامی ِ ایران ، با ام القرای ِ نمایندگان ِ الله بر کره ی ِ ارض و با شبیه ترین جامعه به مدینة النبی فاصله دارد . تا به حال آنجا را دیده اید ؟ من شما را به قُمی آباد خواهم برد .

قُمی آباد نه شهر است، نه روستا . نه قصبه است ، نه قلعه . حتا به اندازه ی ِ قلعه ی ِ سابق یا همان شهر ِ نو ، شاکله و بنیاد ندارد . قمی آباد محله ی ِ خوفناکی است درست وسط ِ بیابان . یک محله ی ِ زور آبادی و بسیار محروم که دورتادورش تا چشم کار می کند بیابان است و تا گوش می شنود زوزه ی ِ سگان ِ ولگرد ... در جاده ی ِ تهران ـ ورامین ، اندکی بعد از مهاجر نشین ِ قرچک، کوره راهی انحرافی ما را به دل ِ بیابان و به محله ی ِ قمی آباد می رساند .

قمی آباد یک خیابان ِ آسفالته ی ِ قدیمی و پر چاله دارد با دو بقالی و یک مسجد و تعدادی خانه ی ِ الکی ساز . حدوداً پنجاه خانوار در آن زندگی می کنند که شغل ِ اصلی ِ همه ی ِ آنان پخش و توزیع ِ مواد ِ مخدر است . از تریاک و هرویین تا شیشه و کراک و حشیش ، هرچه بخواهید در آنجا یافت می شود . اما اشتباه نکنید ! قمی آباد ویترین ِ خوبی برای ِ عرضه ی ِ کالا نیست . چرک و ترسناک و پرت است . مشتری را می رماند . به ندرت ممکن است زن یا مرد ِ معتادی ـ که در شرایط ِ امروز ِ ایران ممکن است عضو ِ هر طبقه یا صاحب ِ هر پیشه ای باشد ـ در این راه ِ صعب و خطرناک قدم بگذارد . اصلاً نیازی به این همه زحمت نیست . کافی است فرد ِ معتاد برای ِ به دست آوردن ِ مواد در محل ِ سکونتش به اولین پارک یا نزدیک ترین میدانچه مراجعه کند تا مواد فروشان یا به اصطلاح ساقیان به سرعت نیازش را برطرف کنند . حتا می تواند به کیوسک های ِ روزنامه فروشی سر بزند و همراه با ماده ی ِ افیونی یک روزنامه ی ِ عصر هم بخرد ! پس در قمی آباد خرده فروشی در اولویت نیست . محله، به باراندازی شبیه است که اجناس را به طور ِ عمده در آن تخلیه می کنند . توزیع ِ گسترده ی ِ مواد مخدر در محله های ِ جنوبی تهران ( به خصوص میدان ِ شوش ) و نیز قرچک و پیشوا و ورامین ، عملیاتی است که به وسیله ی ِ اهالی ِ قمی آباد صورت می گیرد .

قمی آباد حدوداً سی سال سابقه دارد . یعنی عمر ِ نکبت بارش برابر با سال های ِ استقرار ِ جمهوری ِ اسلامی است . مردم ِ قمی آباد کماکان با جمهوری ِ اسلامی رابطه ی ِ تنگاتنگ دارند . به این معنا که حکومت ِ اسلامی خروارها ماده ی ِ افیونی را مستقیماً در دامنشان می گذارد و از آنان به عنوان ِ عوامل ِ پخش استفاده می کند . در این مورد، گفته های ِ اهالی و کند و کاو های ِ شخصی بر من ثابت کرد که آقازاده ها و ماموران ِ وزارت ِ اطلاعات رابط هایی هستند که مواد ِ افیونی را در اختیار ِ اهالی قرار می دهند . حتا برخی از ماموران ِ بلندپایه ی ِ وزارت ِ اطلاعات به عنوان ِ پیشنماز در مسجد ِ قمی آباد فعالیت و بر توزیع ِ محموله ها نظارت می کنند . بیهوده نیست که گشت های ِ نیروی ِ انتظامی به محله وارد نمی شوند . با این همه نباید تصور کرد از این خوان ِ یغما سهم ِ زیادی به توزیع کنندگان می رسد . آنان واسطه هایی خرده پا هستند که یا پول ِ چندانی به دست نمی آورند یا اگر به دست بیاورند در خرج کردنش مختار نیستند . اکثر ِ مردم ِ قمی آباد به شغل رانندگی اشتغال دارند . از رانندگی ِ تراکتور بگیرید تا رانندگی ِ تاکسی و موتورسیکلت . برخی زیر ِ پوشش ِ راننده ی ِ تاکسی و مسافرکش به توزیع ِ مواد ِ مخدر می پردازند و بعضی چون پیک های ِ موتوری، محموله ها را در شهر های ِ اطراف پخش می کنند . البته رانندگان ِ ماشین های ِ سنگین گاه از طرف ِ ماموران ِ حکومت به ماموریت های ِ پر درآمد فرستاده می شوند و مثلاً برای ِ آوردن ِ یک تریلی مواد ِ مخدر از زاهدان به تهران بیست تا سی ملیون تومان دستمزد می گیرند . اما حتا آنان نیز نمی توانند به طور کلی از قمی آباد ِ ادبار زده نقل ِ مکان کنند . به نظر می رسد ماموران ِ اطلاعات و امنیت کاملاً بر زندگی ِ قاچاق چیان چنبره زدند و اجازه نمی دهند کسی از تیررس ِ آن ها خارج شود .

در قمی آباد فقر ، سوء تغذیه ، بیماری و اعتیاد بیداد می کند . فروشندگانی که عاقل تر بوده اند، معتاد نشده اند اما بسیاری از فروشندگان هم معتادند . عده ای از آن ها حتا جای ِ خواب ندارند و روی ِ بسته های ِ یونجه شب را به صبح می رسانند . پای ِ دیوارها می توان معتادانی را دید که مدت هاست از خط ِ قرمز گذشته اند . مردها و زن های ِ قمی آباد هرکدام بیست سال پژمرده تر از سن ِ خود نشان می دهند و کودکان که آینده را همراه با خاک های ِ کوچه بر باد می دهند، چهره هایی مات دارند . نکته ی ِ تکان دهنده این که پس از سی سال و با توجه به این همه سرمایه که از فعالیت ِ قاچاق فروشان به جیب ِ حکومت می رود، قمی آباد هنوز از داشتن ِ آب ِ نوشیدنی محروم است . مردم برای ِ آوردن ِ آب مجبورند عرض ِ جاده ی ِ خطرناک ِ ورامین را عبور کنند و در آنسوی ِ جاده مسافت ِ زیادی را تا اولین آبادی بپیمایند و از موتورهای ِ آب، بانکه هایشان را پر کنند . در این سال ها شمار ِ زیادی از اهالی ِ قمی آباد نتوانسته اند بانکه های ِ آب را به خانه برسانند چرا که به هنگام ِ عبور از جاده با ماشین تصادف کرده و کشته شده اند .

بررسی ِ قمی آباد یک بار ِ دیگر ثابت می کند حکومت ِ اسلامی حتا به پادوها و خدمتگزارانش رحم نمی کند و آنان را در پست ترین شرایط ِ زیست نگاه می دارد . نشان می دهد یک حکومت ِ اطلاعاتی ـ امنیتی بر ایران حکمرانی می کند که با پخش و گسترش ِ مواد ِ افیونی روح و جسم ِ مردمانش را می سوزاند و تباه می کند . آرزوهای ِ آنان را حقیر ، خلاقیت ِ آنان را نابود و اعتراض ِ آنان را سرکوب می کند . نشان می دهد پادویی برای ِ این حکومت بدعاقبتی است ؛ چه در لباس ِ استادان ِ اتو کشیده و ادوکلن مالیده ی ِ دانشگاه های ِ غربی و چه در شندره پوشی ِ مردم ِ فلک زده و خرده پای ِ قمی آباد .... متاسفانه قمی آباد تافته ی ِ جدابافته ای از تمامیت ِ جامعه ی ِ ایران نیست .


سرانگشت




۱۳۸۶ مرداد ۱۲, جمعه

سکوت ِ مرموز

در اواخر دوران ِ پهلوی و در زمان نخست وزیری ِ بختیار مطبوعات ِ ایران که چندی پیش قانون آزادی ِ مطبوعات را به امضای رییس دولت رسانده بودند ناگهان به طرز ِ دهشتناکی سکوت و اعتصاب کردند. اگر در اعتصاب ِ چند ماه ِ قبل، روزنامه نگاران برای ِ به دست آوردن ِ آزادی ِ بیان، عدم دخالت ِ دولت در کار ِ رسانه ها و تامین تضمین ِ جانی ِ روزنامه نویسان اعتصاب کرده بودند و دولت ِ شریف امامی را مجبور به پذیرش ِ خواسته هایشان ساخته بودند این بار یعنی در دوران ِ بختیار ، اعتصاب ِ روزنامه نگاران هیچ دلیل ِ قانع کننده ای نداشت . بختیار که بر خلاف ِ یاوه سرایی ِ دشمنانش نه نوکر بود و نه بی اختیار ، ساواک را منحل ، زندانیان ِ سیاسی را آزاد و سانسور را ملغی کرده بود . به قول ِ خودش پس از دکتر مصدق هیچ نخست وزیری به اندازه ی ِ او اختیار نداشت . برنامه های ِ بختیار آن قدر پیشرو و اقدامات ِ اوچندان صادقانه بود که هر عقل ِ درست و روان ِ سالم را از دامن زدن به آشوب باز می داشت . پس روزنامه نگاران ِ ایران به چه علت مردم و جامعه ی ِ تب زده را از همیاری و راهنمایی ِ خود محروم کرده بودند ؟ مگر هر آنچه می خواستند با اجرای ِ طرح های ِ بختیار محقق نمی شد ؟ تا کنون کسی پاسخی روشن به این سوال نداده است .

نتیجه ی ِ سکوت و پشت کردن مطبوعات ِ آزاد از سانسور به دولت ِ بختیار ، بازتاب ندادن ِ واقعیت ِ بزرگی بود که جریان داشت ... باری مطبوعات چیزی را منعکس نمی کردند و ذهن های ِ مرموزی که فروپاشی ِ همه چیز را می خواستند پنهان از انظار و آسوده از چالش، رهبری ِ انقلاب و ریاست ِ حکومت ِ مذهبی ِ آینده را به سه تن پیشنهاد دادند . روح الله خمینی ، علی شریعتی و امام موسی صدر . گویا نتیجه ی مذاکرات با شریعتی و صدر ، مقبول نیفتاد بنابراین چندی بعد شریعتی در خارج از ایران به طرز ِ مرموزی درگذشت و امام موسی صدر برای ِ همیشه ربوده و ناپدید شد . اما روح الله خمینی که در مذاکره تجربه ی ِ بیشتری داشت به رهبری ِ انقلاب ِ اسلامی تعیین شد و خلاصه آن که : رفت آنچه رفت .


سرانگشت