۱۳۸۶ دی ۲۹, شنبه

دفاع از ملانصرالدین 10 ـ نوشته ی ِ ابولقاسم پاینده

و نیوتن از کوپرنیک بدتر است. قرن های ِ دراز مردم ِ دنیا سیب کاشتند و سیب چیدند و سیب های ِ رسیده ی ِ افتاده از شاخ را خوردند و دعاگو بودند و این انگلیسی ـ یهودی ِ کج خیال، معلوم نشد از کجا تحریک شده بود که سقوط ِ یک سیب را سر ِ نخ کرد و کشید و کشید و کشید تا این قشغره ی ِ عجیب به پا شد و زمین ِ تیره بخت ِ ما را به چنگال ِ جاذبه ی ِ کور انداخت . مگر به دوران ِ مصر و سومر و آکد که جاذبه نبود دنیا چه بدی داشت ؟ اگر این جاذبه ی ِ زبان نفهم یک صبحگاه یا نیم شب ناگهان اعتصاب کرد و جاذبگی نکرد و زمین ِ سرگردان ِ ما را به امید ِ قضا به هاویه ی ِ فضا ول داد، چه خاکی به سر خواهیم کرد ؟ اگر این طناب ِ ندیده و مرموز که صدهزار ملیون سال و بیشتر این جهان های ِ دور و سرگردان را به هم بسته ناگهان پاره شد و من و این سلول ِ نمناک و کاسه و قاشق و مداد و کاغذم با همه ی ِ تیمارستان چون سطل ِ زباله که از بام به کوچه وارون می شود، به ظلمات ِ فضا ولو شدیم ، نشان ِ ما را از کجا خواهید جست ؟ دنیای ِ بی تیمارستان ، قیافه ی ِ بد و زننده ای دارد و تا بروید تیمارستان ِ تازه بسازید، دیوانه ها دمار از روزگارتان برآورده اند .
شما را به خدا آقای ِ دکتر این قصه ی ِ جاذبه را کوتاه کنید . به این انگلیسی ِ ناباب بگویید اجازه دهد از این همه دنیاهای ِ دور که به ملیون و ملیارد، در شرق و غرب و شمال و جنوب و بالا و پایین ِ کیهان پراکنده اند، این یکی زمین ِ ما در چنگال ِ جاذبه گرفتار نباشد . بگذارید زمین ِ ما استثنای ِ قانون ِ جاذبه باشد. نمی دانید از این جاذبه ی ِ عبوس که چون مرگ و رنج و فنا به همه جا پنجه فرو می کند چه بلیه ها می زاید . به دنبال ِ جاذبه، جبر است و به دنبال ِ جبر چه گرفتاری ‌های ِ نگفتنی که از دشمن ِ شما دور باد ! اگر این آقای ِ نیوتن که من از زیارت ِ ایشان محروم مانده ام شق کمانی کرد، خودتان با آقای ِ جاذبه گفت و گو کنید . بگویید مرحمت کند و پنجه ی ِ نافذ و نیرومندش را از زمین ِ ما بردارد. اگر راضی نشد، التماس کنید. اگر نپدیرفت، حق و حساب بدهید و اگر رشوه نگرفت یک نیم دوجین از آن زن های ِ خوشگل که مشگل گشای ِ قرونند به خانه اش بفرستید و اگر تسلیم نشد، توقیفش کنید؛ بگویید مخالف ِ قانون ِ اساسی است . اخلال گر است . بدهید شلاقش بزنند. نمی دانید دنیای ِ فارغ از محنت ِ جاذبه چه کیفیتی دارد . بهشت است . اگر این جاذبه ی ِ لعنتی نبود، مشت ِ مستخدم ِ تیمارستان چنین سنگین نبود و طاق ِ سلول با این عنکبوت های ِ منفورش روی ِ سر ِ من سنگینی نمی کرد و من مثل ِ پرکاه از این پنجره ی ِ بالای ِ در برون می جستم و از بالای ِ دیوارهای ِ بلند، در دل ِ آن آسمان ِ آبی رنگ پرواز می کردم و شبانگاه دست در دست ِ ستارگان، پایکوبان به اعماق ِ فضا می گریختم تا این مامور ِ بی رحم ِ تیمارستان، رد ِ پای مرا گم کند و این طبیب ِ سنگدل، هر چند هفته یکبار دستگاه ِ الکتروشوک ِ چندش انگیزش را به پیشانی ِ تب دار ِ من نبندد.

۱۳۸۶ دی ۲۴, دوشنبه

دفاع از ملانصرالدین 9 ـ نوشته ی ِ ابولقاسم پاینده


و مُلا كه در همه عمر مرغی را نيازرده، كه جوجگان ِ خود را از غم ِ مرگِ مادر سياه پوشانيده، كه همه جا پيمبر ِ نشاط و خوشدلی و آزادگی و زنده دلی بوده، كه در اين ظلمات ِ دنيای ِ ملعون ِ شما چون ديوژن ِ چراغدار، نه به جست و جوی ِ انسان، بل به كشفِ معايب ِ انسان ها رفته و در جامه ی ِ طنز و طيبت، خلل ِ معنويات ِ شما را علنی كرده و اكسير ِ اعظم ِ حيات، يعنی خنده و نشاط را به دل ها نفوذ داده، كه همه جا نمونه ی ِ علوّ ِ طبع و كرم بوده و قرن ها پيش از نهضت ِ زنان، زن و دخترش از آزادی ِ كامل بهره‌ور بوده‌اند، كه زنش بی‌حذر از پرس و گفت و گو ، شبانگاه به جست و جوی ِ مرد به كوچه‌ها دويده ، كه دخترش عاشقان ِ طاق و جفت ِ فراوان گرفته و از كثرت ِ عشاق مايه ی ِ سرافرازی ِ پدر بوده، چنين ملایی به درد ِ شما و تاريخ ِ مسخره ی ِ سراپا دروغ ِ شما نمی ‌خورد.
و راستی حيف نيست كه ملای ِ خوب ِ كم آزار را در اين كشتارگاه ِ تاريخ ، رديف ِ چنگيز و تيمور كنيد ؟! دنيای ِ ملا ، دنيایی است پر از نور و صفا و آزادگی كه بايد برای ِ آن تاريخ ِ ديگر نوشت . ملا، عقل ِ كامل است . فلسفه ی ِ جاندار است و دفتر مطايباتش، سر گل ِ معنويات ِ نوع ِ بشر است و دريغ است كه او را در باشگاه ِ تاريخ، همدم ِ فاتحان ِ خون آشام كنيد . اين اهانت به ملاست ؛ و مقام و عقل ِ خندان ِ تاريخ، از آن والاتر است كه او را به صف ِ گورسازان ِ بزرگ يعنی سران و سرداران و اميران و فاتحان، تنزل دهيم .
ای عجب به همه ی ِ تاريخ يک ملا هست و شما چشم ِ ديدن او را نداريد . همه ی ِ بليه ی ِ دنيا از اينجاست كه ملا كم داشته‌ايم . اگر اقبالمان يار بود و به جای ِ اين همه قصاب و آدم‌كش و گور ساز، ملا داشتيم و از طيبات ِ شان مايه ی ِ خوشدلی می گرفتيم و اين انبوه‌ها مردم ِ قضا زده كه به دنبال ِ غول ِ ناپيدا سر ِ حيات، پيوسته‌اند و به حكم ِ اين ناموس ِ جبار و لابه ناپذير ، در اين سير ِ تند و جانفرسا، از گهواره تا گور، افتان و خيزان به تكاپو می روند، از بركت ِ او برای ِ نرم كردن ِ اين ماشين ِ خشن و رعشه انگيز ، روغنی بيشتر داشتند .
شما را به خدا آقای ِ دكتر اگر بویی از رحم و جوانمردی در جان ِتان هست اين باقيمانده ی ِ عمر را به غرامت ِ گناهان ِ قديم، شيوه ی ِ ديگر زنيد و به جای ِ تاريخسازی، ملاسازی كنيد كه جهان ِ ما از اين چهره‌های ِ درخشان ِ تاريخ، به رنج و محنت در است.
چه بسيار كسان كه در تاريخ ِ شما هستند و اگر نبودند شايد اين دنيای ِ شلوغ و بی سكون، آرامش و استقراری داشت و اين همه دلهره و هيجان كه چون موجابی عفن، به جان ها نفوذ دارد نبود، يا كمتر بود .
فی المثل اگر اين كوپرنيک نبود چه دنيای ِ خوشی داشتيم ! گویی اين لهستانی ِ خيره‌سر ، دشمن ِ نوع ِ بشر بود كه بی ‌محابا ترمز ِ زمين را بريد و اين گردونه ی ِ بی ‌لنگر و مهار را در مغاک ِ بی‌انتهای ِ فضا ول كرد و استقرار ِ دنيا را كه از دوران ِ قديم، از ايام ِ مصر و بابل و يونان داشتيم به هم زد . مگر شيطان ِ شرور ِ آتشناک به قالب ِ او رفته بود كه ما را آسوده نخواست و آرام ِ زمين را گرفت و گفت اين زمين ِ مهربان كه از ايام ِ سارگون تا دوران ِ نادر و ناپلئون چون كوه ِ استوار، عرصه ی ِ جنگ ِ غالب و مغلوب و گور ِ كشتگان و جولانگاه ِ کشندگان بوده ، همين زمين، گوی ِ سرگردان و شتابانی است كه به دور ِ اين مشعل ِ عظيم ِ خورشيد چرخ می ‌زند و او و خورشيد و همه سياره‌ها با سرعتی دوار انگيز، در دل ِ اين كيهان ِ شلوغ، معلوم نيست به كجا می گريزند.
چه بد شد ! دخالت معقولات هميشه آفت ِ نوع ِ بشر بوده است . مگر دنيای ِ خوب و معقول و ساكت ِ قديم چه كم داشت كه مردم بر بستر ِ آن آسوده می زيستند و به هنگام ِ مرگ در دل ِ خاكش از آرامش ِ ابدی بهره‌ور می ‌شدند ؟ زمين ِ فرتوت ِ ما چون لامای ِ تبت در معبد ِ خود غنوده بود و خورشيد روشن، چون عابد ِ سومنات شب و روز به دور آن طواف می‌كرد . زمين محور ِ جهان بود و خورشيد چون دلبر ِ ددری صبح و شب، شرق و غرب آن را می‌پيمود و همه جا را از فيض ِ خود سرشار می‌كرد. دو هزار و سه هزار و خيلی بيشتر سال دنيا همين جور بود . مردم در عرصه ی ِ حيات به جست و جوی ِ هيچ، تكاپو داشتند و زمين زير ِ قدم ِ اين گمشدگان ِ وادی ِ مجهول، استقرار داشت .
و اين لهستانی ِ غرضناک، وقار ِ زمين را برد و قرارگاه ِ خوب و سرسبز و خرم ِ ما را كه اين همه سبزه و گل و درخت و باغ و شهر و دهكده و دريا و رودخانه و خط ِ آهن و تماشاخانه و ریيس جمهور و ریيس الوزرا و وزير و وكيل و سناتور و معاون و مدير ِ كل و ریيس و معاون ِ اداره و ریيس ِ شعبه و ثبات و انديكاتورنويس و تاجر و مغازه دار و مقاطعه كار و قاچاقچی و زن‌های ِ عفيف ِ خانه‌دار روی ِ آن هست، چون گدای ِ بيخانمان، به دور ِ اين خورشيد ِ منفور كه روزهای ِ تابستان شعاع ِ تيزش چون ميخ به مغز ِ خسته ی ِ من فرو می رود ، ويلان كرده است . چه سيه روزيم ما كه بر اين كوی ِ بی‌قرار و فراری سواريم ؛ چون كشتی ِ بی ‌لنگر و سكان در اين اقيانوس ِ بی‌ساحل و آب ِ فضا معلوم نيست كجا می‌رويم! ای خدا ! تو می دانی كه من ِ بينوا از آن روز كه دانستم اين زمين ِ بدبخت ِ ما چون ناسكان ِ اینکا ، طوافگر ِ كعبه ی ِ خورشيد است، يک شب آسوده نخفته‌ام . نيم شبان آشفته و مضطرب از خواب می جهم ؛ انتظار دارم اين گردونه ی ِ سرگردان در این هاویه ی ِ فضا، از تصادم ِ نمی دانم چه موجودان ِ مرموزی چون پشم ِ حلاجی شده ی ِ نمدمالان در سرعت ِ گردباد ِ اثیری از هم بپاشد . باز اگر زمین ِ ما چون گردونه ی ِ فُـرد، ترمزی يا چون قطار ِ آهن، ايستگاهی داشت و گاهی در اين سير ِ دائم و بی‌انتها، قراری می‌گرفت و نفسی تازه می‌كرد، می‌شد اينهمه جنبش و التهاب را تحمل كرد ؛ اما دريغ كه بی ‌آرام و قرار، چون گور ِ رميده به صحرا می رود و می رود و می رود.

گيرم، روز ِ ازل زمين بی ‌تجربه ی ِ ساده دل ِ ما خطایی كرده و در دفتر ِ قسمت ِ ازلی به طواف ِ خورشيد رضا داده است، ولی ما ناخلفان كه از مواهب ِ اين مادر ِ قديم بهره‌وريم چرا بايد اين رسوایی را شهره ی ِ آفاق كنيم ؟! اين لهستانی ِ غافل چه حق داشت سبكسری ِ زمين ما را جهانگير كند ؟! ای كاش به حكم ِ وطن‌پرستی خاموش می‌ماند و پرده دری نمی‌كرد و حرمت ِ زمين را نمی‌برد ! و شما به پاداش ِ اين حق ناشناسی و پرده‌‌دری چه جای ِ معتبری در تاريخ ِ علوم به او داده‌ايد ! به جای ِ آن كه دستش را بگيريد و با يک اردنگ از باشگاه ِ تاريخ بيرون كنيد به صف ِ خسروان و فاتحان و بالاترش برده‌ايد .
شما را به خدا كاری كنيد كه اين لهستانی نباشد. دنيای ِ ما كوپرنيک نمی‌خواهد . اين همه اضطراب و بی قراری كه در اين قرون ِ جديد به دنيا هست از بدعت ِ این لهستانی ِ بی بند و بار است و مردم از آن روز که فهمیده اند زمین ِ شان چون قطار ِ فراری در مغاک ِ فضا می دود ، دیوانه وار به جان ِ هم افتاده اند . در همه ی ِ تاریخ از دوران ِ مسیح و هزارها سال پیش از مسیح، به قدر ِ این دو سه قرن خونریزی و کشتار نشده است. شما را به خدا این مایه ی ِ فساد را از تاریخ بردارید تا جهان آرام شود. همان زمین ِ ساکن ِ ارسطو را تجدید کنید . همان دنیای ِ بطلیموس بهتر و دلچسب تر است . روی ِ زمین ِ بطلیموس و زیر ِ فلک ِ ارسطو می شد آسوده خوابید و از سقوط ِ زمین دلهره نداشت . شما را به خدا هیات ِ بطلیموس را از نو چاپ کنید . زمین را ترمز کنید. هر چه دویده بس است، بگویید استراحت کند . زمین ِ دوار ِ بی ترمز ، بلای ِ خدا است .

۱۳۸۶ دی ۲۰, پنجشنبه

دفاع از ملانصرالدین 8 ـ نوشته ی ِ ابولقاسم پاینده


آمد !... آمد !... مامور ِ عذاب آمد . صدای ِ ضجه از سلول ِ مجاور بلند است . ای کاش شما آقای ِ دکتر آنقدر غیرت ِ وطن داشتید که این مقدونی ِ بی اصل و نسب را به بیمارستان می کشیدید تا این مستخدم ِ خشن ِ بی رحم، هر روز یکبار با آن چوب ِ کلفت ِ گره دار تنش را از چند جا زخمدار و خونمرده کند . ای دریغ که همه ی ِ دیوانگان را به تیمارستان نمی آوردند ! اینجا مقر ِ دیوانگان ِ حقیر و کم زور و بی کس و کار است و دیوانگان ِ قدرتمند هر چه خطرناک باشند از اقامت ِ تیمارستان معافند . انوشیروان ِ شما به یک روز به دلجویی ِ موبدان و اسپهبدان ، چند هزار مردم ِ ایران را به جرم ِ پیروی ِ مزدک کشت و دادگر ِ قرون شد. اگر من یک مزدکی را کشته بودم جایم بالای ِ دار بود.
پیش ِ خودمان بماند آقای ِ دکتر، این تاریخ ِ نفرت انگیز ِ شما کشّاف ِ خون و مرگ و عزا و فرومایگی است و هر جا چپاولگری بی رحم در گذرگاه ِ مطامع ِ خود خون و مرگ پاشیده یا طماع ِ بی انصافی به شکنجه و تازیانه، انبوه ِ عظیم ِ انسان ها را به کانال ِ هوس های ِ خود دوانیده یا روسبی ِ خوشرنگ و روی ِ لوندی، گردنه زن ِ خونخواری را شریک ِ بستر خود کرده یا زرنگ ِ پشت هم اندازی عنکبوت آسا از پندارهای ِ واهی برای ِ صید ِ کسان، تورهای ِ خوشرنگ تنیده ، همان جا شما به تعظیم ایستاده اید و به آرزو برای ِ وصف ِ دون صفتی ها و درنده خویی ها ، دهانی به وسعت ِ فلک می خواهید و زیر ِ قدم ِ تان این هزارها و ملیون ها مردم ِ غارت زده ی ِ ستمکش را که چون مورچگان، پامال ِ اهل ِ هوس شده اند نمی بینید و اگر ببینید چون آقای ِ هارپاگون یکی از این کلمات ِ طلایی را که به ملیون و هزار ذخیره ی ِ ستمگران دارید، نثار ِ آن ها نمی کنید . از بانی ِ اهرام به عظمت یاد می کنید که بنای ِ جاویدش چون غولی عظیم، با سطوت ِ زمانه پنجه می زند و از این ده و صد هزار قربانیان ِ انسانی که در آفتاب ِ سوزان ِ آفریقا از گرسنگی و خستگی و بیماری زیر ِ تازیانه ی ِ دژخیمان ِ فرعون، جان دادند و سخاوت ِ عام ِ این خدای ِ قلابی ِ بی رحم، حتا یک گور ِ تنگ و خاموش را در آن صحراهای ِ وسیع از آنها دریغ کرد، نامی نمی برید . گویی در تاریخ ِ مکتوب ِ شما خون و مرگ و عزا و غارت کم است که به جست و جوی غارتگران ِ خون آشام، به دخمه ‌های ِ تاریک ِ قدیم می دوید و هر جا استخوان ِ امیر ِ خونخوار ِ سنگدلی را کشف کردید، جشن می گیرید و توفیق و فتح ِ تاریخ را سمر می کنید . شما آقای ِ دکتر که به صورت انسانید و دلی در سینه دارید، نمی دانم چرا در سن ِ تاریخ درنده خو می شوید و همه ی ِ این رنگ و بوی ِ مروت و صفا و مهربانی و وفا و یکرنگی و برادری و همدلی و همدردی که در این قرون ِ دراز به قدرت ِ وهم و پندار ، چون حنوطی بر مردار ِ حیات مالیده اند به نیش ِ قلم ِ شما فرو می ریزد و انسانیت را که به دوران ِ الفبا چون کودکان ِ نوقدم، لرزان و ترسان، گامی چند از ظلمات ِ غار و وحشت ِ جنگل، پیش آمده به دوران ِ جنگل و غار پس می برید . مگر شما نیستید که از آن راهزن ِ بزرگ، یعنی فاتح معروف که یکی از زیباترین شهرهای ِ دنیای ِ قدیم را به خون کشید و آتش زد به کرم یاد می کنید ؟ که آدم کشان او پنجاه هزار انسان ِ اسیر را در موکب ِ ظفر به شمشیر سر بریده و به سرنیزه شکم دریده و گذرگاه ِ فاتح ِ خون آشام را به خون تازه ی ِ گرم آبیاری کرده اند و از لطف ِ عمیم و منّت ِ او دم می زنید که به رسم ِ سارگون فاتح ِ خونخوار ِ آشور، اسیران ِ واژگون بخت را با تخماق ِ سنگی سر و گردن نکوفته اند. و این ترک درنده خوی ِ بی آبرو ، این غارتگر ِ طماع ِ بی رحم، این چنگیز ِ موحش ِ هندوستان، این محمود ِ آبله روی ِ تنک ریش ِ تنگ چشم ِ دیوانه ی ِ غلامباره را که نزدیک ِ بیست سال ابوالهول ِ هندوان ِ کم آزار بود، که میلیون ها مردم ِ بی دفاع را به خون کشید، که شهرهای ِ بزرگ را به کشتزار بدل کرد، که هر سال ده ها و صدها هزار مرد و زن و کودک ِ هندو را به بند ِ اسارت کشید و قیمت ِ انسان را در بازار ِ غزنه به نیم درم رسانید، که به فرمان ِ آن رباخوارزاده ی ِ دون، مدعی ِ خلافت ِ بغداد، از خون ِ برادران ِ شما در همین ایران ِ ستم زده آسیاها روان کرد، همین نامرد ِ خشن ِ وحشی ِ خونخوار را به هاله ی ِ نور پوشانیده عنوان «غازی» و «یمین الدوله» داده و به مقام ِ نیمه خدایان بالا برده و بی ریش ِ بدنام ِ رسوای ِ هرزه ی ِ او را نمونه ی ِ شرف و مردمی و بزرگی کرده اید . و شاعران ِ سفله منش ِ سفله نواز ِ دروغ پرداز، این زن بدلی ِ گرگ ِ غزنه را به صفا و ظرافت ِ طبع تا حدود ِ فرشتگان بالا برده و غافل از خدا و شریعت و اخلاق و خوی ِ سالم ِ انسانی، سیه کاری ِ غارتگر ِ ترک را شهره ی ِ آفاق و قرون کرده اند، تا همه بدانند که شما آقای ِ دکتر از این علم ِ شریف ِ تاریخ، چه انبار ِ لجنی ساخته اید ! و چنگیز و تیمور و هلاکو که چون غلطک های ِ عظیم ، تمدن و عمران را زیر گرفته و همه جا خون و ویرانی و مرگ و وحشت پراکنده اند که شهرهای ِ بزرگ را قبرستان کرده و از کشته پشته و از سرها مناره ها ساخته اند و در گذرگاه ِ خود همه جا را سوخته و یغما کرده و به ویرانی داده اند، این گرگان ِ انسان نما که نام ِ کریهشان بوی ِ خون می دهد، در تاریخ ِ مسخره ی ِ شما به صف ِ اول جای دارند و از وصف خونریزی ِ هول انگیزشان کتابخانه ها کرده اید تا دنیای ِ بعد، از آن همه هول و عذاب که این درنده خویان به دنیای ِ آن زمان سر داده اند بی بهره و خبر نماند .
عجبا ! در این عرصه ی ِ پهناور ِ تاریخ که کران تا کران قلمرو ِ محمود و چنگیز و تیمور و هلاکو و گرگان ِ همانند ِ آنها است، ملای ِ خوب ِ کم آزار که پنجه اش آغشته به خون نبوده اصلاً جا ندارد.
گویی شما آقای ِ دکتر عاشق ِ لاش و خون بوده اید و چون کفتار ِ مردار جو، در این جنجال ِ حادثات، پیوسته به جست و جوی ِ کشتار و خون، تکاپو کرده اید . پندار ِ علیل شما همه دنیا را چون عرصه ی ِ بازی های ِ قهرمانی ِ رم غرقه به خون می خواسته و مردم ِ آرام را از این طومار ِ تاریخ، برون رانده اید.
همه نشاط و نیروی ِ شما از آن خون ِ سرخ است که دم به دم از جهش ِ دل، به رگهای ِ تان می دود و سرشار از نیروی ِ خون، چون استسقازده ی ِ آب جو، پیوسته دم از خون می زنید . مگر شما نبوده اید که دستمال ِ خونی ِ زفاف را چون پرچم ِ ظفر ِ فاتحان ِ رومی خانه به خانه می برده اید ؟ جان ِ وحشیان ِ خون آشام ِ قدیم در دخمه ‌های ِ ضمیرتان به خواب است و این شعور ِ باطن ِ جبار که عقل و اراده و جان ِ شما را به چنگال دارد، تابوت ِ بدویان ِ مصر و بابل و نینوا است که به هر فرصت گربه و سگ را شاهرگ دریده خون تازه را گرماگرم چون شربت ِ نیروبخش از رگ به دم می کشیده اند . شما هم نیروی ِ بقا از لاش می گیرید . وای از آن روز که سفره ی ِ شما از لاشه ی ِ میش و بوقلمون، رنگین نباشد. اجدادتان در عبادتگاه ِ انلیل و آمون و مردوک، شبح ِ آدمکشی را هاله ی ِ قدوسی زده بودند . شما نیز به تقلید ِ اجداد و تعظیم ِ خون ، همه ی ِ خونخواران ِ تاریخ را به مقام ِ مقدسان برده اید . اگر آهن ِ قراضه ی ِ زنگیده ای بیارند که خنجر ِ محمود یا خود ِ چنگیز و مهمیز ِ هلاکو و یا نعل ِ اسب ِ تیمور است ، بی دریغ چند برابر ِ وزن ِ آن طلا می دهید و از این توفیق ِ گرانمایه ، در آفاق ولوله می کنید . جان ِ تان از جان ِ چنگیز و تیمور مایه دارد ؛ همه از یک ریشه اید . شما همان صیاد ِ غارنشینید که غریو زنان ، حیوان ِ زنده را به چنگ و دندان دریده ، گوشت ِ خون آلود ِ گرم را با حرص و اشتها بلعیده اید . این رشته های ِ عصب که نقش ِ بقای ِ شما را به سیماب ِ هستی رقم می زنند، سرشار از خاطره های ِ آن روزگار است . این نور ِ کم مایه ی ِ فرهنگ به عمق ِ جان ِ تان نرسیده . با سیل ِ زمانه از غار برون زده اید اما میراث ِ غار را از جان ِ خود برون نزده اید ؛ و این صیقل ِ فریبای ِ مروت و صفا ، رنگی است به دیوار که لاشخور ِ غار را در سایه ی ِ آن نهان کرده اید . جان ِ تان بوی ِ خون می دهد . رنگ ِ خون مجذوب ِ تان می کند . شکم ِ تان گور ِ مردار است . خونابه ی ِ لاش را با لذت و ولع در این گور ِ سیری ناپذیر سرازیر می کنید . شهوت ِ گوشت و آرزوی ِ خون در جان ِ تان موج می زند . شما خون پرستید .

۱۳۸۶ دی ۱۹, چهارشنبه

دفاع از ملانصرالدین 7 ـ نوشته ی ِ ابولقاسم پاینده


فی المثل اين مقدونی ِ سفاک ِ شریر، يعنی اسكندر ِ كبير كه تاريخ ما را به خون كشيد و بساط ِ شاهنشاهی ِ ايران را به هم پيچيد و تخت ِ جمشيد ِ زيبا، مقر ِ شاهنشهان ِ با فر و جاه را آتش زد، به حق درخور ِ نبوده بودن است . چه مغرض و سبكسرند اين مورخان ِ فرنگ كه ضمن ِ سخن از فاجعه ی ِ تخت ِ جمشيد، از حريق ِ آتن ِ حقير دم می ‌‌زنند و قصر ِ مجلل و بهشت آسای ِ شاهنشهان ِ تاجدار را با دخمه‌های ِ سنگ و گلی ِ ماجراجويان ِ آتنی برابر می‌كنند !
شما كه می دانيد، به سرزمين ِ يونان يک مشت گدای ِ شندره پندره یِ پُر مدعا بودند كه نان ِ خشک و زيتون ِ تلخ و شراب ِ نجس می خوردند و با قد كمتر از دو ذرع ِشان اوج و وسعت ِ افلاک را اندازه می‌گرفتند و فضول‌آسا در كار ِ خلقت ِ خدا چون و چرا می‌كردند ؛ و خشايارشای ِ بزرگ، فرمانروایِ درياها و خشكی ها كه از اقصای ِ تركستان تا ساحل ِ گنگ و از سواحل ِ دريای ِ سياه تا دل ِ آفريقا، یکصد و بيست و هفت كشور داشت، افتخار ِ فرمانبری ِ خويش را به آنها نيز داده بود و حق داشت لانه ی ِ يک مشت گدای ِ بی سر و سامان ِ متمرّد را بسوزد . و همه ی ِ اين زيتون خوران ِ مجسمه تراش ِ فكور ِ پرمدعا با اكروپل و پارتئون، با ليكورک و سولون با پريکلس ِ سازمانگر ،ديوژن ِ چراغدار و سقراط ِ انديشه پرداز و افلاطون ِ مُثُل ساز به قربان ِ يک سرستون ِ استخر باد !
حريق ِ آتن ضرورت ِ جنگ بود و اسكندر ِ ماجراجوی ِ حقير ِ بی ‌تخت و تاج، حق نداشت مقر ِ شاهنشهان را به انتقام ِ لانه ی ِ گدايان ِ بی ‌نام و نشان بسوزاند . اين قصر ِ مجلل، به اعتبار، از آن شهر ِ محقر هزار بار بيش بود . از نظر ما يک سنگ ِ نيمسوز ِ استخر، با همه ی ِ آتن، بل همه ی ِ يونان و با همه ی ِ دنيا برابر است .
اسكندر، خائن ِ سفاک ِ شرير ِ بی باكی بود كه مردم ِ آريا‌نژاد ِ وطن‌پرست را كشت و دفتر ِ پاک دینان را به هم پيچيد و به بهانه ی ِ بسط ِ تمدن ِ يونان، مشرق زمين را به آتش و خون كشيد. ای فغان از اين مورخان ِ بدانديش ِ فرنگ كه گرگ ِ مقدونيه را با نادر ِ جهانگير برابر می‌كنند ؛ و كشتار ِ مهيب ِ اسكندر را از آن قتل ِ عام ِ رقيق كه نادر به لاهور كرد، تفاوت نمی ‌كنند. از نظر لغت، كشتار ِ خونين با قتل ِ عام ِ رقيق فرق ِ بسيار دارد. نادر رفته بود هندوان را ادب كند اما اسكندر به غارت ِ ايران آمده بود. در فرهنگ ِ همه ی ِ زبان‌ها ، غارت و تاديب از هم جداست .
و ای عجب که شما آقای ِ دکتر در این تاریخ ِ مضحک ِ تان اسکندر خونخوار را به مقام ِ پیغمبری بالا برده اید . من نمی دانم این یونانی های ِ حقیر ِ پابرهنه چه گلی به دنیا زده اند که شما سردار ِ بدنام ِ خونریز ِ خون آشامشان را که عاقبت معلوم نشد پدرش کدام زهرماری بوده، چنین تجلیل می کنید ؟ همه ی ِ هنر ِ این لات های ِ آسمان جل ِ سواحل ِ اژه ، این بود که به جای ِ مُشت و بازو ، کله ی ِ پوک ِ شان را به کار انداخته بودند و فکر می کردند و از حاصل ِ این هنر ِ بی فایده و تقریباً مضر که خدا ، خر و گاو را از ابتلای ِ آن مصون داشته "چون" و "چرا" را چون آتش ِ الکل که می سوزاند و از سوزش ِ آن رنجی لذت آسا به خاطر نفوذ می کند به جان ِ مردم ِ دنیا سر دادند . آه از این فکر ِ خبیث ِ لعنتی که جهان را دیگ ِ جوشان کرده و چون طوق ِ لعنت ِ ازلی به گردن ِ هرکه افتاد، قرار و آرام ِ او را گرفت . اگر این چون و چرای ِ بیجا نبود، همه ی ِ مردم مثل کبوتران ِ آزاد، دانه می خوردند و می چمیدند و چون گوسفندان ِ بی غم، می چریدند و اندیشه ی ِ دیروز و غم ِ فردا نداشتند و در دنیای ِ ما این همه تصادم و تلاش و پیکار نبود . چه شانس ِ بزرگی بود که این هدیه ی ِ منفور ِ یونان به دنیای ِ دامان رخنه نکرد و گرنه شما آقای ِ دکتر از خوردن ِ گوشت و نعمت ِ اسب سواری محروم بودید .

۱۳۸۶ دی ۱۷, دوشنبه

دفاع از ملانصرالدین 6 ـ نوشته ی ِ ابولقاسم پاینده

عجبا! نکند شما استاد ِ استخوان دار ِ تاریخ ، از این نکته ی ِ واضح غافل مانده باشید که در این منسوج ِ بدیع ، از هنر ِ بافندگان ِ نازک خیال ، تار و پود و نقش و نگارها چنان پیوسته به هم است که اگر تاری را بکشید ، نقش ها در هم و پود ها آشفته می شود و توالی ِ حوادث چون خشت های ِ ردیف در بازی ِ قرقره چنان منظم است که اگر یکی از جا رفت همه ی ِ خشت های ِ دیگر تلنبار می شود .
از این زنجیر ِ بلند ِ حادثات، اگر یک دانه را ببرند ، دو زنجیر ِ بریده به هم پیوند نمی گیرد . از محو ِ ملا لکه ای به دامن ِ تاریخ می ماند و از فنای ِ او خلایی می زاید که پر کردنش محال است .
خر ِ بی صاحب و زن ِ بی شوهر و دختر ِ بی پدر و لطیفه های ِ بی گوینده و یک مشت قهرمان ِ سرگردان چون کشتی های ِ بی بادبان ِ اقیانوس ها به تاریخ ول می شوند و چون موریانه هایِ خطرناک پایه ی ِ نظم ِ حوادث را می خورند و همه را به هم می ریزند . مطمئن باشید این اشباح ِ مزاحم چون ملای ِ ملایم نیستند که بتوانید بی سر و صدا اعدامشان کنید ؛ و به حکم ِ این جبر ِ تخلف ناپذیر که از اتصال ِ حوادث زاده است می بایست برای ِ زن ِ ملا شوهری و برای ِ دخترش پدری و برای ِ الاغش صاحبی و برای ِ لطیفه هایش گوینده ای بجویید و تازه مگر این زن و دختر و خر و لطیفه ها به کمتر از ملا راضی می شوند ؟
مگر این رشته ی ِ الفت را که در طی ِ قرون میان ِ اشباح ِ تاریخ محکم شده آسان می توان برید و شما که شئامت ِ محو و اعدام ِ ملا را تحمل کرده اید ناچار خواهید شد این طفره ی ِ عجیب را که از فقدان ِ ملا به تاریخ افکنده اید با ملای ِ دیگر پر کنید . ملای ِ بی تاریخ فراوان بوده و هرکجا دل ِ خاک را بشکافی نیمه ملایی خفته است اما تاریخ، بی ملا نمی شود . ملا نمک ِ تاریخ بوده و این دفتر ِ پر نقش و نگار بی ملای ِ لطیفه گو رونق ندارد .

راستی چه حماقتی است اين، كه با زحمت ِ فراوان ملای ِ موجود را محو كنيد و به جست و جوی ِ ملای ِ مفقود، ديوژن ‌وار چراغ به كف، در به در بدويد! تازه از كجا معلوم كه ملای ِ جديد ِ شما به وقار و عقل و ظرافت، همسنگ ِ ملای ِ قديم تواند بود ؟ قرن ها بايد تا ملای ِ نوظهور ِ شما چون سنگی خشن كه در بستر ِ رود از تصادم ِ آب، نرم و حريرآسا می‌شود با زمانه هم آهنگی كند و سليقه‌ها را بگيرد و به دل ها راه يابد و در عمق ِ خاطرها با ديوان ِ كهنسال ِ مواريث و اوهام آشنا و همدم شود كه چون برق ِ دو سيم از برخوردشان غرش و شعله و دود نخيزد.
و گز نكرده بريدن يعنی همين. گيرم با همه دقت و اصرار، با هزار باريک ‌بينی، ملای ِ تازه را درست از الگوی ِ ملای ِ قديم بسازيد، تازه حماقتی كرده‌ايد و زحمت ِ بیهوده برده اید که بی گفت و گو ، ملای ِ آزرده خاطر ِ درهم شکسته ی ِ هول ِ مرگ چشیده، برای ِ شما ملا نمی شود ؛ لطيفه نمی‌گويد، خنده نمی ‌زند و چون دوران ِ نشاط، خلل‌های ِ تفكر ِ شما را انگشت‌نما نمی كند. از ملای ِ افسرده ی ِ دلمرده، هنرنمایی مجویيد. تشت ِ زرين كه شكست پيوند نمی‌گيرد و ملای ِ شما اعجوبه ی ِ هشتم ِ زمانه می شود كه هم هست و هم نيست. جای ِ سوختن و خون خوردن است كه اين گروه ِ عظيم ِ تاريخ‌سازان ِ هنرور، با رنج ِ مداوم ِ قرن ها، اين اطلس ِ پرنگار ِ تاريخ را از تار ِ وهم و پود ِ پندار به هم بافته و از رنگ ِ حوادث ِ نبوده ، سايه روشن‌های ِ فريبا بر آن زده‌اند ؛ برای ِ رهزنان ِ گمنام، نسب نامه‌های ِ مرتب پرداخته و اواسط الناس ِ موفق را به ستمگران ِ سلف وابسته و ماهيگیر ِ مسلمان را به پادشاه ِ گبر ِ قديم پيوسته‌اند . از مزدک ِ منفور ، دلقکی حقير و از خسرو خونخوار، كسرای ِ عادل ساخته‌اند . هر جا در نظم ِ حوادث خللی بوده به ساروج ِ گمان پُر كرده‌اند . فرومايگان ِ خون‌آشام را با رنگ ِ اوهام به قالب ِ قهرمانان ِ بنام برده ، روسبيان ِ رسوا را رنگ ِ عفت زده و دغلان ِ بی ‌آبرو را بوی ِ مروت داده، دزدان ِ گردنه را جُبه ی ِ نگهبان پوشانيده و خونخواران ِ بی باک را عامل ِ عدل ِ الهی قلمداد كرده و با كوششی معجزآسا اين مدح و ذمنامه ی ِ تاريخ را به صف ِ علوم ِ معتبر جا زده‌اند، تا شما كه ريزه‌خور ِ اين خوانيد، چون نمک خوار ِ نمكدان‌شكن، وقار ِ تاريخ را بازيچه كنيد و ملا را چون برگ ِ چغندر، بی ‌رحمانه از بوستان ِ تاريخ بچينيد و از عرعر ِ خر و فغان ِ زن و زاری ِ دخترش تاريخ را مشوش كنيد. غافل كه از اين بلاهت، ميخ به تابوت ِ خود می‌زنيد. همه ی ِ اعتبار ِ شما به تاريخ است و اگر نظم ِ آن مختل شود، استاد ِ تاريخ چون صنعتگر ِ بت‌تراش است كه در خانه ی ِ خدا ، دكه برپا كند. به نظر ِ من شما آقای ِ دكتر به جای ِ تاريخ در فن ِ كج سليقگی استاد ِ بی‌بدليد كه چنين بی ‌پروا پنجه به روی ِ ملا زده ايد و نخواسته ايد بدانيد كه تا اين گوی ِ زرين ِ خورشيد، صبحگاهان از كوهساران سر می زند و پسينگاه در جيب ِ مغرب فرو می ‌رود، مردم ِ جهان از ملا و لطيفه‌های ِ او دم می زنند و اين اثرها كه از لطايف ِ دلپذير ِ ملا به خاطرهاست، چنان عميق است كه زمانه ی ِ پير با همه سماجت از محو ِ آن عاجز است و قرن ها بعد كه روزگار ِ تيزابگون، نسل‌های ِ مكرر از اين فرزندان ِ سيه‌ روزگار ِ آدم را خورده و از آمد و رفت ِ تير و ديماه و ارديبهشت، خاک ِ شان خشت و خشت ِ شان غبار ِ طاق ِ فلک شده باز هم ملای ِ خندان چون ستاره بر پيشانی ِ قرون می درخشد و به سبكسرانی همانند ِ شما كه چون پشه ی ِ حقير پنداشته‌ايد اين كوه ِ آسمانسر ِ تاريخ را به ضرب ِ نيش و ارتعاش ِ بال نابود توانيد كرد، لبخند ِ تحقير می زند. چه غافليد كه پنداشته‌ايد در اين دنيای ِ سيمابی كه هر كس از "من ِ خود " برای ِ همه ی ِ كائنات، محوری ساخته و گيتی را طفيل ِ اين من ِ حقير ِ گذران می داند، جاويد شدن آسان است و يا می توان مردم ِ جاويد شده را به سهولت از دفتر ِ زمانه قلم كشيد.
من از شما به حيرتم و جای ِ حيرت است كه در اين جنجال ِ عظيم ِ تاريخ از اين همه سلطان و امير و وزير و مشير و دبير و نديم و شاعر و رقاص و لوطی و انتر باز و دلقک و دلال ِ محبت و كار چاق كن و رمال و منجم كه به طفيل ِ اهل ِ قدرت، رنگ ِ بقا گرفته و چون موج بر اوج ِ شهرت و حيات رقصيده و از قبايح ِ خود چهره ی ِ تاريخ را قيرگون كرده‌اند، فقط ملای ِ كم آزار ِ محبوب ِ مهربان را برای ِ نبوده بودن انتخاب كرده‌ايد. اگر از تسلط ِ هوس ِ مزاحم به رنج بوديد و می بايد از معاريف ِ تاريخ یکی را به فنا محكوم كنيد چرا از آن سفاكان ِ دون كه جوی ِ خون به تاريخ روان كرده‌اند و همه جا مرگ و عزا و ويرانی و رنج پراكنده‌اند، يكی را انتخاب نكرديد؟

۱۳۸۶ دی ۱۵, شنبه

افرا ، یا : روز می گذرد


افرا : ... شما به نفع ِ واقعیت منو هو کردین و این واقعیت ِ شماست . هر دست بسته ای حق داره در ته ِ ته ِ ناامیدی به کمک ِ رویاهاش خودشو از دست ِ واقعیت نجات بده . شما این حق ِ مردم ِ دست بسته رو هو کردین . با واقعیتی مثل ِ پول و فریاد ؛ از دهن ِ شاگردهای ِ خودم ، و همسایه هام که رویاهای ِ من بودن !

( نمایشنامه ی ِ افرا ، یا : روز می گذرد / نوشته ی ِ بهرام بیضایی ـ رویه ی ِ 80 ـ انتشارات ِ روشنگران و مطالعات ِ زنان ـ چاپ ِ دوم : 1385 )

۱۳۸۶ دی ۱۳, پنجشنبه

دفاع از ملانصرالدین 5 ـ نوشته ی ِ ابولقاسم پاینده

راستش را بخواهید آقای ِ دکتر ! من از ملا گذشتم . از این همه مردم ِ طاق و جفت که به همت ِ تاریخ بانان ِ خلاق، در این طومار ِ دراز ِ تاریخ چون مور و ملخ به جان ِ هم ریخته اند ، به خاطر ِ گل روی ِ شما یک ملا را ندیده گرفتن دشوار نیست . اما دریغ که محو ِ ملا نظم ِ حوادث را مشوش می کند . و این بت ِ بزرگ ِ تاریخ که باطنی عفن و ظاهری دلفریب دارد ، با سقوط ِ ملا از پایه می لرزد . گیرم که ملای ِ خجول ِ کم آزار ، نجابت کرد و به انکار ِ شما از تاریخ گم شد، اما تبعه و کس و کارش چنان چلمن و بی دست و پا نیستند که شما همه ی ِ سرمایه ی ِ عزت و اعتبارشان یعنی ملای ِ عزیز را چون صفر ِ محافظه کار ِ اعداد ، سر به نیست کنید و دم نزنند . چه غافلید که پنداشته اید ملای ِ بلند آوازه ی ِ جهان پناه هم ، یکی چون من ِ بینواست که سال ها در این سلول ِ منفور بماند و سر و برش جولانگاه ِ عنکبوتان شود و یکی نگوید کجاست .
همین خر ِ نیکبخت که از یُمن ِ ملا در طویله ی ِ تاریخ ، آخوری آماده دارد با عرعر ِ رعد آسای ِ خود آرامش ِ قرون را بر هم می زند و این زن ِ لوند که چون ابر ِ باران ، بر خاص و عام لذت می بیخت، از غم ِ بی شوهری چه فغان ها که نمی کند و این دختر ِ دلفریب که در خانه ی ِ پدر بی حاجت ِ شوهر ، شش ماهه آبستن بود از غم ِ بی پدری ضجه های ِ گوشخراش سر می دهد و لطیفه های ِ ملا چون کرم ِ کشتزار به جست و جوی ِ گوینده ای به هر سو خزان می روند و قهرمانان ِ لطایف ِ ملا با التهاب و تشویش همه جا فریاد ِ " مرگ بر مخالفان ِ ملا " می زنند .
شغالی که مرغش را خورده و یغماگری که لحافش را برده و دلالی که خرش را فروخته، با هیجان و شور به هر سوراخ و دری سر می زنند ؛ و مرغ و لحاف و خری می جویند و شما ناچار خواهید شد برای ِ اسکات ِ آن ها در بازار ِ مال فروشان و کهنه فروشان ِ تاریخ ، مرغ و لحاف و خری بجویید ؛ و تازه مگر مرغ و خر و لحاف ِ عادی زوزه و فغان ِ شان را خاموش می کند ؟
مرغ و لحاف و خر ِ ملا جلوه و رونق ِ دیگر دارد . مگر این اشباح ِ سرگردان ، شرف ِ انتساب ِ ملا را که در طی ِ قرون با هزار خون ِ دل به کف آورده اند، چنین آسان رها می کنند ؟ در این دنیای ِ سراسر اعتدال و نظم که همیشه سیلاب ِ عقل و هوش از کله های ِ پوک فواره می زند ، دلال ِ خر به قدر ِ دو جو اعتبار ندارد . این دلال ِ خر ِ ملا است که از خرمن ِ شهرت ِ جهانگیر ِ او خوشه چیده و بر رغم ِ غول ِ فنا با بزرگان و نام آوران ِ جهان به کشتی ِ نوح ِ بقا نشسته به دنیا فخر می کند . تا دنیا به پا بوده شغالان ِ حریص ، چنگ و دندان به سینه ی ِ مرغان ِ صلح جو فرو کرده اند و این شغال ِ نامدار که به طفیل ِ مرغ ِ ملا ، نامش در آفاق بر زبان ها می رود ، این آوازه ی ِ بلند را با ملک ِ سلیمان برابر نمی کند .
از دوران ِ غار و ماقبل ِ غار ، از همان روز که انسان به ندای ِ شکم ِ پیچ پیچ به تکاپوی ِ شکار افتاد و چیزی از صید ِ امروز را برای ِ فردا ذخیره نهاد ، دزدان ِ نابکار فراوان بوده اند که با مردم ِ دیگر در قبرستان ِ ایام فرو شده اند و نامشان از خاطره ها رفته و یا اصلاً به خاطرها نبوده است . این جادوی ِ لحاف ِ ملا است که چپاولگر ِ بی آبرویی را مشمول ِ عمر ِ ابد کرده است .