۱۳۸۶ اسفند ۲۱, سه‌شنبه

کوچ ِ بنفشه ها

مخلوق ِ عزیز، من را به بازی ِ نمی دانم چی دعوت کرده . گویا قرار است ترانه ها و موسیقی های ِ محبوب و منفورمان را ردیف کنیم . اجازه بدهید از آنجا که نغمه های ِ ناخوشایند بسیار است فقط به دو نمونه بسنده کنم .

1 ـ خمینی ای امام ... به خاطر ِ دروغ های ِ شرم آور ِ شعرش ؛ یاوه هایی مثل ِ : " مظهر ِ شرف" ، " چون نجات ِ انسان شعار ِ توست ، مرگ ِ در راه ِ حق افتخار ِ توست " که با صد من سریش به خمینی نمی چسبد .

2 ـ یار ِ دبستانی ِ من ... به دلیل ِ شعر ِ مبتذل و بی هویتش .

به نظرم اولی مشابه ِ پیرمرد ِ خنزر پنزری ِ بوف ِ کور و کابوس ِ سی ساله ی ِ آزادگان ِ ایران است ؛ دومی هم لکاته ی ِ همان داستان است که به آسانی از سوی ِ بیدادگران مصادره می شود ( همچنان که شد!) .

حالا برویم سراغ ِ موسیقی های ِ خوشایند :

موسیقی ِ ایرانی :

1 ـ نخست باید ارج نهاد به شاعر ِ ملی ، عارف ِ قزوینی که سروده ها و آهنگهایش باعث شد تا تصنیف از صورت ِ یک مقوله ی ِ مسخره و پیش ِ پا افتاده بیرون بیاید و دیگر در وصف ِ ببری خان گربه ی ِ ناصرالدین شاه و عمله ی ِ خلوت ِ سلطانی سروده نشود . بصیرت ِ عارف ِ قزوینی به ترانه ارزش ِ هنری ، فکری و اجتماعی داد .

2 ـ تقریباً اکثر ِ ساخته های ِ استاد ِ فقید علی ِ تجویدی را دوست دارم . به ویژه " آشفته حالی "(این همه آشفته حالی ، این همه نازک خیالی، ای به دوش افکنده گیسو ، از تو دارم ، از تو دارم) و " آتش ِ کاروان " هر دو با صدای ِ دلکش ؛اولی با شعر ِ رحیم ِ معینی ِ کرمانشاهی و دومی با تصنیفی از بیژن ِ ترقی .
بیشتر ِ ساخته های ِ مهندس همایون ِ خرم شورانگیز و دلنشین است . " غوغای ِ ستارگان " با صدای ِ پروین و شعر ِ کریم ِ فکور ، " اشک ِ من هویدا شد " با صدای ِ مرضیه و شعر ِ بیژن ِ ترقی ، " تو ای پری کجایی " با شعر ِ سایه و صدای ِ قوامی ِ فاخته ای و " از آن شبی که برنگشتی " با صدای ِ الاهه و شعر ِ کریم ِ فکور از جمله آثار ِ اوست .

3 ـ " آتش ِ دل " و " رنگهای ِ طبیعت" هر دو ساخته ی ِ عبدالحسین ِ برازنده و با صدای ِ تاج ِ اصفهانی . شعر ِ اولی از سالک ، دومی هم احتمالاً از اوست .

4 ـ " مرا عاشقی شیدا ، فارغ از دنیا ، تو کردی ، تو کردی " با شعر ِ منیره طاها ، آهنگ ِ علی تجویدی و صدای ِ بنان . همچنین "ساغرم شکست ای ساقی " با صدای ِ مرضیه ، آهنگ ِ همایون ِ خرم و شعر ِ معینی ِ کرمانشاهی . نیز تصنیف ِ " دستی نگیرد دست ِ من " با صدای ِ پوران (آهنگساز؟، شاعر؟) ، " بوی ِ جوی ِ مولیان آید همی " بر روی ِ چکامه ی ِ رودکی و با همخوانی ِ مرضیه و بنان ، از دیگر تصنیف های ِ دو صدایی "فارغ از دگران" با صدای ِ دلکش و عارف .

5 ـ " آن که دلم را برده خدایا ... زندگی ام را کرده تبه کو ؟ " با صدای ِ مهستی و موسیقی ِ پرویز ِ یاحقی ( احتمالاً شعر از بیژن ِ ترقی ) و نیز " چون گل همراه ِ نسیم " ، آهنگ از همایون ِ خرم و خواننده مهستی . همچنین تصنیف ِ " طاووس " ساخته ی ِ پرویز ِ یاحقی ، با شعری از معینی ِ کرمانشاهی و آوای ِ مرضیه.

6 ـ دریغ است اگر از ذوق ِ آهنگسازی ِ جهانبخش ِ پازوکی و مجید ِ وفادار یادی نکنم . از اولی که خستگی ناپذیر و تمام نشدنی است " من تو را آسان نیاوردم به دست " (گلپایگانی) ، ماهیگیر (مازیار) و از دومی "مرا ببوس" (گلنراقی) و "عاشقم من " (دلکش) در حافظه ی موسیقی ِ ایران باقی است .

اپرا و آهنگسازان ِ غربی :

1 ـ پوچینی ِ شگفت انگیز ، ناگهان مرا به دنیای ِ اپرا پرتاب کرد . هرگز آن لحظه را فراموش نمی کنم که بدون ِ هیچ آشنایی ، مسحور ِ صدای ِ پاواروتی شدم که داشت یکی از قطعات ِ پوچینی را می خواند . بعد از آن اپرا را دنبال کردم . "توسکا " ، "بی خانمان ها " و به ویژه " توراندخت " از اپراهای ِ شنیدنی ِ پوچینی و نمودار ِ ذوق ِ سرشار ِ این آهنگساز ِ ایتالیایی است .

2 ـ ژرژ بیژه با اپرای ِ " کارمن" بیداد می کند به خصوص که ماریا کالاس آن را بخواند . همچنین اپرای ِ " نـُرما " اثر ِ بلینی بسیار زیبا است .

3 ـ از آهنگسازان ِ غربی ، قطعات ِ ادوارد گریک و موزل را هم دوست دارم .

موسیقی ِ پاپ ِ ایرانی :

به نظر ِ من از نظر ِ کیفی در این حوزه بهترین کارها را چهار نفر خوانده اند ؛ فرهاد ، گوگوش ، ابی ، داریوش .
1 ـ ترانه ی ِ " کوچ ِ بنفشه ها" با صدای ِ فرهاد و شعر ِ ساده ، زیبا و تکان دهنده ی ِ دکتر شفیعی ِ کدکنی .
" در روزهای ِ آخر ِ اسفند ... در نیمروز ِ روشن ... وقتی بنفشه ها را ... با برگ و ریشه و پیوند و خاک ... در جعبه های ِ کوچک ِ چوبین ،جای می دهند ... جوی ِ هزار ، زمزمه ی ِ درد و انتظار ، در سینه می خروشد و بر گونه ها روان ... ای کاش آدمی وطنش را همچون بنفشه ها می شد با خود ببرد هرکجا که خواست ! ... در روشنایی ِ باران ، در آفتاب ِ پاک ...در روزهای ِ آخر ِ اسفند... " .
همچنین از دیگر ساخته ها و خوانده های ِ فرهاد است ترانه ی ِ "برف " با شعر ِ نیما یوشیج و " گرم و زنده بر شن های ِ تابستان زندگی را بدرود خواهم گفت ..." از فریدون ِ رهنما و " مرد ِ تنها " با آهنگ ِ اسفندیار ِ منفرد زاده و شعر ِ شهیار ِ قنبری .

2 ـ "نگاه کن من چه بی پروا، چه بی پروا به فصل ِ قصه های ِ کهنه می تازم ..." ساخته ی ِ واروژان ، با ترانه ی ِ زویا زاکاریان و صدای ِ گوگوش . همچنین ترانه ی ِ "سقف" با صدای ِ گوگوش و "شب ِ سپید " با آهنگ ِ مهرداد ِ آسمانی و شعر ِ شهیارِ قنبری و باز هم گوگوش . " کمکم کن " و " پل " با آهنگ هایی از واروژان و شعرهایی از ایرج ِ جنتی ِ عطایی .

3 ـ " نیاز " ساخته ی ِ منفرد زاده ، با ترانه ای از شهیار ِ قنبری و صدای ِ فریدون ِ فروغی . همچنین " باران ِ غزل " با صدای ِ رامش ، ساخته ی ِ فرید زلاند با شعری از ایرج ِ جنتی ِ عطایی که به نظر ِ من بهترین ترانه سرای ِ کل ِ تاریخ ِ موسیقی ِ ایران است .

4 ـ بابک ِ بیات برای ِ من تکرار نشدنی است . اگرچه آهنگ های ِ بی کلام و موسیقی های ِ فیلمش را بیشتر دوست دارم اما از میان ِ ترانه هایش می توانم "بن بست" ، " عروسک ِ قصه ی ِ من " و " فریاد زیر ِ آب " را با صدای ِ داریوش و شعر ِ ایرج ِ جنتی ِ عطایی نام ببرم . همچنین "خرجین " با صدای ِ ابی و شعر جنتی عطایی و " رهایی " (کفتر ِ کشته پروندن نداره ... رو خاک و خونا کشوندن نداره) با صدای ِ داریوش و شعر ِ مسعود ِ امینی .

5 ـ " عشق " ساخته ی ِ فرید ِ زلاند و "سال ِ دو هزار " ساخته ی ِ منوچهر ِ چشم آذر هر دو با ترانه هایی ماندگار از اردلان ِ سرفراز و صدای ِ داریوش . همچنین "بوی ِ گندم" ساخته ی ِ واروژان و با شعر ِ شهیار ِ قنبری . خوشبختانه موسیقی ِ پاپ این امکان را به ترانه سرایان داد که وارد ِ پهنه های ِ جدید بشوند . بوی ِ گندم درباره ی ِ رابطه ی ِ استثمارکننده و استثمارشونده و سال ِ دوهزار در باب ِ سلطه ی ِ ماشینیزم بر انسان سخن می گوید . نیز ترانه ی ِ عشق تصویر ِ تازه ای از این موضوع پیش می نهد .


6 ـ " گل ِ سپید" ترانه ای از محمد ِ نوری با آهنگ ِ ناصر ِ حسینی و شعر ِ نیاز ِ کرمانی . " چرا از دوست داشتنم ... با تو حرفی نزنم ... که از این آتش ِ تب داره می سوزه تنم " ترانه ای با صدای ِ گیتی . " گل ِ یخ " ساخته و با صدای ِ کورش ِ یغمایی ، " مثال ِ تور ِ ماهی ها " با صدای ِ ویگن و "دریاچه ی ِ نور" با صدای ِ عارف هر دو از ساخته های ِ پرویز ِ مقصدی . همچنین ترانه ی ِ زیبای ِ " گل ِ خزان ندیده " با آهنگ ِ سورن و ترانه ی ِ تیمورتاش .

7 ـ نقش ِ پرویز ِ مقصدی ، واروژان و فرید ِ زلاند در ارتقای ِ کیفیت ِ موسیقی ِ پاپ ِ ایران انکار ناشدنی است .

8 ـ "خلیج ِ فارس " آهنگ ِ بی نظیری است از محمد ِ شمس با شعری از عادل ِ حسنی و با صدای ِ ابی . قطعه ی ِ " شوکا" نیز از کارهای ِ شنیدنی ِ محمد ِ شمس است . همچنین است "هزار و یکشب " با شعر ِ اردلان ِ سرفراز و آهنگ ِ زلاند ، "درخت" ساخته ی ِ سیاوش ِ قمیشی ، با ترانه ی ِ جنتی ِ عطایی و "میلاد " با شعر و آهنگ ِ لقمان ِ ادهمی همگی از ابی .

موسیقی ِ پاپ ِ غربی :

در این زمینه کمتر شنیده ام . برخی کارهای ِ کریس دی برگ ، لئونارد کوهن و سلین دیون را دوست دارم ؛ اما گیراترین ِ آنها برای ِ من دیوید گیلمور است . با گیتارش لحظات ِ درخشانی خلق می کند .
پس از نگارش :
با فروتنی نویسندگان ِ وبلاگ های ِ زیر را به بازی فرا می خوانم :
پی نوشت : در همین زمینه می توانید بخوانید :

۲۱ نظر:

  1. سرانگشتِ عزیز!
    ممنون که نوشتی و خیلی خوشحال ام که دعوتت کردم!
    جامع و مثل ِ همیشه با تعهد نوشتی!
    تازه فهمیدم چه کارهایی در این زمینه ارزشمند است. خصوصاً در موردِ موسیقی ایرانی.
    تنها لطف کن و پنج نفری را دعوت کن تا بازی گسترش یابد!
    این بازیهایِ وبلاگی مثل ِ همان "رد کن بره" است که در دورانِ مدرسه بازی می کردیم.
    :)

    پاسخحذف
  2. من که از این چیزها هیچی سرم نمیشه

    ولی اما از میان این همه آهنگ که اسم بردی من
    فقط اونی که میگه ساغرم شکست ای ساقی
    را میشناسم
    زیرا بارها ساغرم شکسته و همه جا را گه زده
    شراب هم پاک بشو نیست که نیست که نیست
    حتی میگن وقتی یکی شراب خواره مث من باشه
    اگه حرف زیاد بزنه
    ها که میکنه همه دور و بریهاش هم مست میشوند

    یعنی لکه ننگ شراب به این گستردگی همه را فاسد
    مع العظم میکنه و دیگه واویلا از کس و شعر که من
    افتادم به نوشتن

    فقط اومدم بگم خیلی مخلصیم .......نانا زولا کیل بیل شرابخواره

    پاسخحذف
  3. ولی اما عرض کنم به خدمتتون که در زبان شیرین
    امریکائی میگویند نو آفنس

    بعله خواستم یک عدد بیلاخ صلا الا کیل بیلی به
    کسانی که فکر کردند من و نویسنده خاک بر سر
    که دوست هم هستیم دعوامون شده بدهم
    وبگویم گه خوردید

    جنگ و جدال و بحث یه چیزه دوستی یه چیز دیگه

    ولی خوبیش اینه که من رحم و مروتی به هیچ دوست
    و دشمنی ندارم بیلمز بیلمز بیلمز هستم

    و بدبختی همه شما خاک عالم بر سرها هم اینه که
    چون تا کنون بیلمزی مثل من ندیده اید

    حیران و سر گردان به من نگاه میکنید و سر از کارم در
    نمیاورید

    ولی کارم بسیار ساده است اگر این جمله ساده را کسی
    درک کند

    استثنا بی استثنا از دم فارت ماشین بازی در بیارید بهتون
    ریدم ..............همگی آزاد .............کیل بیل فرمانده متروپولیتنین

    پاسخحذف
  4. مخلوق ِ عزیز ؛ از فراخوانی ات سپاسگزارم . بی حوصلگی را تاراندی . خواسته ات انجام شد .

    ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ

    نانا جان ؛ من اول به استناد ِ کامنت ِ خودت که نوشته بودی " من که از این چیزها هیچی سرم نمیشه " تصور کردم علاقه ای به این بازی نداری . بعداً اسمت را اضافه کردم .

    پاسخحذف
  5. بوی گندم کار واروژان است نه منوچهر
    چشم آذر

    پاسخحذف
  6. برو بابا بازی چیه خدا پدرت را بیامرزه

    من دوست دارم با شماها بازی کنم !!! مثلنی
    این یارو ناشناس بالائی کلی انگشتش را توی
    کونش کرده و فکر کرده بعد اومده از توئی که
    سر و کونت با هم بازی میکنه بسکه هندونه
    زیر بغلت زده ای و خیال حمل داری !!!!!!!!!!
    ایراد میگیره که واروژان است و چشم آذر
    نیست !!!!!!!!!!!!!!!! خوب حال چه فرقی میکنه
    این الباشو یه اشتباه کوچک فکری - جابجائی کرده

    به جان مادرم من که همه این ها را جواد معروفی
    مینامم والسلام او رئیس آهنگ سازان کس و
    شعر ما بود به ولای علی

    وای از اون پیانوی معروف
    که هر بچه اندماغی دختر و پسر این خانواده های
    بساز بفروشی زمان شاه برای یاد گیری پیانو به کلاس
    خصوصی فرستاده میشدند و در بازگشت سر ما
    میهمانان بدبخت را با این قطعه دنبالی کسک جواد
    خان معروفی میبردند در حالی که مادران جلف و سبک
    مغزشان در حال قر دادن جمیله ای بودند !!!!!!

    بگذریم چرا همه این همه منتظرند از تو ایراد بگیرند
    هان ؟
    بگو خوب کردم اساسا اشتباه نوشتم از نظر من این
    آهنگ باید مال این فرد باشد به تو چه ؟ کیل بیل فرمانده متروپولیتنین

    پاسخحذف
  7. اول-اشتباهی در متن بود.تذکر دادم و نویسنده هم خیلی ساده پذیرفت و اصلاح کرد.حال انگشت چه کسی در کونش است؟

    دوم-جواد معروفی استاد موسیقی ایرانی بودند.گویا انگشتتان نانا جان علاوه بر مقعد جلوی چشمتان نیز هست.تازه به دوران رسیده های هر زمان دنبال باخ و کورساکف و ... هستند برای فخر فروختن نه معروفی و از این دست.حداقل میگفتی پاییز طلایی .زیر رهبر معظم خوش باشید

    پاسخحذف
  8. این نظر توسط یک سرپرست وبلاگ حذف شد.

    پاسخحذف
  9. ناشناس گرامی



    سخنان من هم کمی شوخی بود قصد اهانتی نداشتم



    ولی اما راجع به باخ و کورساکف خدمتت باید عرض کنم
    که اختلاف هنرمند گرامی شما یعنی جواد معروفی و
    آثار هنریش با باخ و کورساکف

    درست شبیه هزاران موسیقیدان روسی و یا آلمانی است
    که اسمشان هم به گوش ما نخورده است

    یعنی ما جوادهای فاضل روسیه و آلمان را نمیشناسیم ولی
    کورساکف و باخ ها را میشناسیم مگه نه ؟

    چرا ؟

    زیرا جواد معروفی شما را هیچ انسانی غیر از ایرانی ها
    نمیشناسند

    اگر روزی ما کسانی را در زمینه موسیقی یافتیم که مانند مولانا همه
    مردم جهان شناختند یا حافظ یا خیام

    آنگاه شما حق نوشتن مطلب بالا را دارید

    ولی چون هنوز خیلی کارها جواد معروفی ها دارند که به خیام
    مثلنی برسند پس خواهش میکنم شات د فاک آپ


    از بخش رمزی زیر رهبر خوش بودن هم!!!!! سر درنیاوردم

    زیرا حقیقتش را بخواهی شماها اکنون زیر رهبرید من یک انسان
    آزاد هستم که در جامعه ای آزاد بدون زیر کسی بودن زندگی خود
    را میکنم

    امیدوارم شما را ناشناس فهم کرده باشم .................نانا زولا

    پاسخحذف
  10. نمیدونم چطوری نتیجه گرفتی ما تو ایرانیم و نه تو فینیکس آریزونا
    اما زیر رهبر بودن به جغرافیای ذهنی برمیگرده نه ارضی
    شما اومدی دهنتو باز کردی ریدی به جواد معروفی اونم با استناد به اینکه تازه به دوران رسیده ها پیگیر کارای اونن.بنده هم سیفون کشیدم به شرحی که مکتوبه
    منتها شما زدی تو خط مغلطه که معروفی تو جهان ناشناسه و باخ شناسه
    که یعنی همون گوزن و شقیقه
    پس همچنان زیر رهبر معظم خوش باشید

    پاسخحذف
  11. درود
    مدتی است با وبلاگتان آشنا شده ام و اکثر مقالات را در آرشیو خواندم و اکثرا لذت بردم.من چند تحلیل و مقاله
    دارم که اگر شما مایل باشید دوست دارم بفرستم تا در وبلاگتان درج کنید.دلیل اینکه خودم مستقلا اینکار را نمیکنم نیز برمیگردد به اینکه وبلاگ یا سایتی ندارم و گمان نمیکنم برای دو یا سه مقاله تاسیس وبلاگ لازم باشد.دلیل دیگر پسندیدن نوع و محتوای وبلاگ شما است .چنانچه مایل بودید
    ای-میلی در اختیار بگذارید

    پاسخحذف
  12. درود
    مدتی است با وبلاگتان آشنا شده ام و اکثر مقالات را در آرشیو خواندم و اکثرا لذت بردم.من چند تحلیل و مقاله
    دارم که اگر شما مایل باشید دوست دارم بفرستم تا در وبلاگتان درج کنید.دلیل اینکه خودم مستقلا اینکار را نمیکنم نیز برمیگردد به اینکه وبلاگ یا سایتی ندارم و گمان نمیکنم برای دو یا سه مقاله تاسیس وبلاگ لازم باشد.دلیل دیگر پسندیدن نوع و محتوای وبلاگ شما است .چنانچه مایل بودید
    ای-میلی در اختیار بگذارید

    پاسخحذف
  13. بسیار خوب ناشناس مرموز

    اولا که خوش بحالتون که شما در آریزونا هستید اونم فونیکس واویلا
    دوما از نظر فکری من زیر هر کسی باشم زیر این فقره رهبر نیستم
    ترا کفن کنم وبلاگم بهترین مدرک و فکت و فیگور پنجساله پس :

    شات د فاک آپ به قول فونیکسی ها !!!!!!!


    بنده به جواد معروفی نریدم و راجع به تازه دوران رسیده ها هم اگر چه
    خیلی خیلی خیلی خوب میدانم ولی سخنی نگفتم بلکه گفتم :



    ((به جان مادرم من که همه این ها را جواد معروفی
    مینامم والسلام او رئیس آهنگ سازان کس و
    شعر ما بود به ولای علی

    وای از اون پیانوی معروف
    که هر بچه اندماغی دختر و پسر این خانواده های
    بساز بفروشی زمان شاه برای یاد گیری پیانو به کلاس
    خصوصی فرستاده میشدند و در بازگشت سر ما
    میهمانان بدبخت را با این قطعه دنبالی کسک جواد
    خان معروفی میبردند در حالی که مادران جلف و سبک
    مغزشان در حال قر دادن جمیله ای بودند !!!!!!))

    پس بازم شات د فاک آپ





    و با این فکت نوشته شده بالا میخوام ببینم کدوم مادرجنده ای
    زده به مغلطه

    من یا کسانی دیگر ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ نانا زولا

    پاسخحذف
  14. راستی الباشو جان

    من مشگل خودم را با دوستی کاملا دریافت معانی کرده ام
    و فکر کنم درست هم دریافت معانی کرده باشم

    به همین دلیل گفته بودم گود فرند فرند فور لایف !!!!!!!!! نانا زولا

    پاسخحذف
  15. موشک ِ گرامی ؛

    متاسفانه به دلیل ِ امنیتی نمی توانم ایمیلم را به طور ِ همگانی اعلام کنم . بنابراین لطفاً مرا از این کار معاف کنید. اما با چاپ ِ نوشته های ِ شما در این وبلاگ به شرطی که نفی کننده ی ِ ماهیت ِ آن نباشد ، موافقم . شما در صورت تمایل می توانید مطالبتان را در کامنت دانی ِ من چاپ کنید . من هم پس از خواندن آن ها را به صفحه ی ِ اصلی منتقل می کنم .

    پاسخحذف
  16. سلام
    کلی با بلاگت حال کردم
    می خواستم بدونم از کجا می تونم آهنگ بی کلام " فریاد زیر آب" رو گیر بیارم

    پاسخحذف
  17. سلام ... خارج از ایران را خبر ندارم ، اما در داخل، چند سال ِ قبل تعدادی از ترانه های ِ بابک ِ بیات ، بدون ِ کلام و با تنظیم ِ باربد پسرش به بازار آمد.نام ِ کاست " بن بست " است . البته نمی دانم فریاد زیر ِ آب در آن مجموعه هست یا نیست اما ظاهراً این تنها مجموعه ای است که بعد از انقلاب اجازه داده اند از کارهای ِ قبل از انقلاب ِ بابک ِ بیات منتشر شود. امیدوارم در این آلبوم، آهنگ ِ دلخواهتان را پیدا کنید.

    پاسخحذف
  18. سرانگشت گرامي
    سال نو را همراه با بهترين آرزوها به شما تبريك مي گويم
    شاد و پيروز باشيد

    پاسخحذف
  19. مهرام ِ عزیز ؛

    من هم سال ِ نو را به شما شادباش می گویم و امیدوارم همواره پیروز و بهروز باشید .

    پاسخحذف